Katrien Scheir, het interview

In een niet al te ver verleden exposeerde, schreef en regisseerde Katrien Scheir theaterstukken. Nu woont ze in Zuid-Frankrijk waar ze lesgeeft, schildert, illustreert en cartoons maakt voor Apache.be.

En schrijft.

Een blog, uiteraard, en in september 2021 debuteerde ze met ‘De man van het licht’ bij Uitgeverij Oevers. Op dit moment werkt ze aan een tweede roman, een geïllustreerd kinderboek en een reeks schilderijen.

Waarom ben je ooit met een blog begonnen?

Ik begon ermee toen ik nog theater maakte. Aanvankelijk was het bedoeld als reclame voor mijn werk, maar al gauw ging ik verhalen en beschouwingen posten. Het was een experiment. Ik beschouwde het als een aanloop, een wenk die al in de buitenwereld mocht voor een testpubliek.

Toen ik jaren daarna op straat belandde en mijn theaterwerk werd ontkend na een Me Too-situatie, moest ik mezelf letterlijk weer bij elkaar schrijven, mij met woorden bijeen vegen, mij schrijvend weer doen bestaan. Dat deed ik aanvankelijk in een dagboek. Ik heb al een aantal meters in dagboeken en ik houd er nog steeds een bij. Aantekeningen waaruit ik achteraf vaak materiaal put. Zoals Woningloze van Slauerhoff (‘Alleen in mijn gedichten kan ik wonen’) woonde ik toen echt in mijn dagboek. Het concept was aanvankelijk vrij: zowel beschouwingen, ideeën, persoonlijke gedachten en gezeur over familie, gedichten, recepten, citaten, namen, landkaarten, woorden, recensies. Daarna gingen de recepten toch in een ander boek want soms lag er een dagboek in de keuken open en drupte er tomatensaus op een citaat van Peter Sloterdijk.

In Frankrijk ging ik weer schrijven en daartoe activeerde ik ook mijn blog weer. Ik putte uit oud en nieuw werk. Ik wilde mijn werk naar buiten brengen, in de pers en bij een literaire uitgeverij. Die blog zag ik opnieuw als een oefening en aanloop daarnaartoe. Soms herschreef ik een tekst of maakte ik een nieuw stuk dat – anders dan een dagboek – al in de buitenwereld mocht. Ik schrijf : ‘anders dan in een dagboek’ omdat ik me bewust wil blijven van de grens die in deze tijden soms ook is opgeheven. Een periode van inkeer en werk in stilte en privacy kan tot veel rijkdom leiden, zoals de mythe van Persephone. Niet alles hoeft meteen op de (sociale) media te worden gegooid. Ik vind dat zelf een moeilijke oefening met verschillende kanten, want de mogelijkheid om je meteen te kunnen richten tot een publiek heeft ook iets democratisch en kansrijk.

Op mijn blog postte ik ook illustraties en schilderijen. Zo stond ik weer een beetje bij elkaar, een blik in mijn schrijfvertrek en atelier.

Het is best makkelijk, zo’n atelierplekje dat er altijd is, als je bv. in een verlaten kunstenaarshuis op het Zuid-Franse platteland woont. Ook nu beschouw ik de teksten als aanloop naar literair werk en pers. Soms wil ik dan weer alles wissen, vind ik het vroegere een last.

Het valt voor dat ik iets kwijt wil, en alles laat vallen om een blog te componeren. Anderzijds zijn er ook momenten dat ik niet veel blog, of er minder waarde aan hecht.

Uit sommige teksten distilleerde ik dan weer werk voor een roman of een gedicht. Ik zocht en zoek verschillende vormen, van een column tot een essay tot een kortverhaal en een artikel of bespreking.  Ja, ik beschouw het wel als een vormonderzoek waaruit allerlei kan ontstaan. Voorlopig is mijn blog nog een bonte verzameling, maar een consequente vorm, bv. wekelijks een zeer kort stukje, lijkt me wel sterk.

Wie zou er absoluut een blog moeten beginnen, en waarom?

Een heleboel mensen! Op facebook kom ik er soms tegen waarvan ik denk: verzamel je gedichten of  stukjes op een rustig plekje. Margo ten Kaat of Ank Kromkamp bijvoorbeeld. En Tom Wouters levert bijzonder fijne stukjes: ze zijn absurd, grappig of poëtisch.

Mijn Professor kunstgeschiedenis Paul Ilegems heeft een unieke stem. Ik zoek ook meer dadaïsten geloof ik. 

De scherpzinnige muzikale observaties van Carmiggelt zoek ik ook in een blog, geen kloon maar een nieuwe soort die rustig en vrolijk melancholiek observeert, je mag me altijd tippen.

Satirici, als ze nog niet zijn uitgestorven, moeten absoluut een blog beginnen, net als filosofen.

Laatste schreef de schilder Koen Broucke iets moois op facebook over landschappen, toen dacht ik: een blog over kunst, in de stijl van Rilke maar ook zoals wijlen Bernard Dewulf dat deed.

Ook ornithologen die kunnen schrijven, zoals bv. Hans Dorrestijn: begin een blog. Biologen zoals Dirk Draulans zijn broodnodig. Mensen die goed kunnen vertellen over natuur, dat is noodzakelijk in deze tijd.

Stella Bergsma publiceert al, ik vind haar een goede stilist. Ze voert ook een boeiende strijd op de media die ik best wel in een blog verzameld wil zien.

Amalia Vermandere kent veel van meditatie en yoga, wetenschappelijk en filosofisch onderbouwd. Ik denk, dat als ze af en toe een blog post, van een haiku tot een beschouwing, het als een artistieke, filosofische ademteug zal voelen.

Filip Van Zandycke is fotograaf en heel belezen en reiziger en Brusselkenner. Hij heeft een mooie blik, ik spoor hem bij deze aan om een blog te beginnen.

Wij, bij Aanlegplaats, zoeken er al een tijdje naar, en we krijgen het maar niet scherp: wat maakt dat een blog echt goed is?

Het gevaar van internet is de snelheid, het rechtstreekse. Er is ook geen beperking. Verwerking, beheersing, sublimering zijn waardevol en zeker in tijden waarin je meteen je braakbal kan droppen, waarin roeptoeteren en koketteren normaal is. Iets proberen te schrijven dat zich onderscheidt van rechtstreeks buikgevoel en breiwerkjes vol saaie ‘persoonlijke’ meningen, emoporno, drammerig namedroppen en kennisgeratel lijkt me wel wat.

Een goede blog kenmerkt zich misschien wel door veelzijdigheid, stilering en een eigen stem. Microkosmos in het universum. Het ik is niet zo hysterisch aanwezig en toch is het aanwezig door een persoonlijkheid en een eigen hoogstpersoonlijke blik. Ik vind het interessant als er in zo’n stukje wordt ingehaakt op een grotere wereld, de actualiteit, geschiedenis, een bepaald vak. Ik lees graag blogs die beschouwend werken, nuanceren of uitdagen, verrassen door stijl. Verslagen over literatuur, muziek, politiek maar ook eigen observaties, een beetje zoals in de boeken van Privédomein.

Absurdisme en humor mis ik soms in blogs, maar het hoeft dan ook weer niet met zo’n geforceerd peptaaltje, want dan zit er weer een plastiekje rond de ziel.

Net zoals in de literatuur vind ik l’ Art pour l’art en verzet in teksten niet altijd elkaars tegenpolen.

Toen ik ‘Het tijdperk van de huid’ van Dubravka Ugresic las, meende ik een blogvorm te herkennen, de blog verheven tot literatuur: zowel essay als verhaal als artikel als een beschouwing door een bijzonder hevige opmerkelijke stem, vol verzet en poëzie en schoonheid in een stukje tekst. Ik vond dat geniaal. Tijdens de lockdown ontstond er een nieuwe vorm van theater: Bovary, de theaterfilm, met Jaco Van Dormael en Michael De Cock van KVS. Ik denk dat een blog ook een nieuwe tekstvorm kan zijn.